- Bối cảnh nghiên cứu
Trung tâm Tư vấn pháp luật Đại học Vinh đang thực hiện dự án “Tăng cường tiếp cận pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ tài nguyên nước tại 5 xã miền núi huyện Thanh Chương tỉnh Nghệ An” do Quỹ Thúc đẩy Sáng kiến Tư pháp (Quỹ JIFF) tài trợ. Dự án được thực hiện tại 5 xã miền núi của huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An - là khu vực chịu ảnh hưởng nhiều bởi sự thay đổi môi trường nước, bao gồm ô nhiễm nguồn nước mặt do chất thải thuốc bảo vệ thực vật, xác gia súc, gia cầm chết trôi nổi, sự ô nhiễm nguồn nước ngầm do hoạt động khai thác khoáng sản ở vùng thượng lưu, hiện tượng sạt lở đất, thay đổi dòng chảy sông ngòi, thay đổi đột ngột lưu lượng nước do thủy điện trong mùa mưa lũ dẫn đến lũ lụt, lũ ống, lũ quét. Việc thay đổi này đã ảnh hưởng tới sức khỏe, kinh tế và môi trường sống của người dân nơi đây. Với điều kiện trình độ nhận thức pháp luật hạn chế, người dân không biết cụ thể những thay đổi này bắt nguồn từ đâu, làm thế nào để bảo vệ môi trường nói chung, bảo vệ nguồn nước tại địa phương nói riêng. Người dân chưa ý thức được quyền, nghĩa vụ, vai trò của mình trong bảo vệ môi trường nước để hạn chế các tác động tiêu cực do môi trường nước gây ra. Đặc biệt, khi xẩy ra các vấn đề pháp lý, bà con dân tộc sinh sống tại khu vực này không biết tiếp cận các kênh hỗ trợ pháp lý như thế nào. Hơn nữa, kể từ 1/1/2022 Luật bảo vệ môi trường 2020 có hiệu lực pháp luật, nhu cầu tìm hiểu và áp dụng luật vào thực tiễn càng cấp thiết.
Kết quả của việc thực hiện dự án sẽ nâng cao nhận thức pháp luật của người dân về bảo vệ tài nguyên nước, hỗ trợ pháp lý cho người dân nhận thức được vai trò, trách nhiệm của mình trong bảo vệ môi trường và trong việc bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm phạm bởi hành vi tác động xấu đến môi trường của chủ thể khác, đồng thời hỗ trợ chính quyền địa phương trên địa bàn thực hiện dự án và chính quyền tỉnh Nghệ An xây dựng các mô hình, các chính sách xử lý chất thải, khôi phục và cải thiện tài nguyên nước.
Để các hoạt động của dự án đạt được mục tiêu đã đề ra thì cần phải thực hiện một nghiên cứu nhằm đưa ra bức tranh toàn cảnh về thực trạng, nguyên nhân và tác động của ô nhiễm môi trường tới đời sống của người dân. Đồng thời thông qua nghiên cứu cũng phải đánh giá được mức độ hiểu biết, hành vi và nhu cầu nâng cao kiến thức pháp luật của người dân về bảo vệ môi trường để làm cơ sở cho việc xây dựng các hoạt động truyền thông và trợ giúp pháp lý của dự án.
Vì vậy, Trung tâm Tư vấn pháp luật Đại học Vinh cần tuyển chuyên gia/nhóm chuyên gia để thực hiện hoạt động nghiên cứu này.
- Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu
- Mục tiêu nghiên cứu:
+ Đánh giá thực trạng, nguyên nhân và tác động của ô nhiễm môi trường nước tới đời sống của người dân mà đặc biệt là phụ nữ và trẻ em gái, người dân đồng bào dân tộc thiểu số.
+ Đánh giá được mức độ hiểu biết, hành vi và nhu cầu nâng cao kiến thức pháp luật của người dân về bảo vệ môi trường, đặc biệt là môi trường nước.
+ Xác định được nhu cầu trợ giúp pháp lý, khó khăn của nhóm người hưởng lợi trong việc trợ giúp, hỗ trợ pháp lý;
+ Xác định được các thức truyền thông, phổ biến giáo dục pháp luật phù hợp với người dân địa phương (dựa trên nhu cầu tiếp nhận của đối tượng hưởng lợi).
+ Đánh giá ý thức và trách nhiệm của người dân trong thu gom, quản lý, xử lý rác thải.
+ Cung cấp những bằng chứng khoa học cho hoạt động thiết kế tài liệu, hình thức, phương pháp truyền thông và trợ giúp pháp lý liên quan đến Luật Bảo vệ môi trường.
+ Đánh giá được các chính sách của địa phương liên quan đến hoạt động bảo vệ môi trường, đặc biệt là môi trường nước. Từ đó có các đề xuất trong việc xây dựng, hoàn thiện chính sách của địa phương về xử lý chất thải, khôi phục và bảo vệ môi trường nước.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Phạm vi về mặt nội dung: Đánh giá nguyên nhân, tác động của ô nhiễm môi trường nước đối với phụ nữ, trẻ em, người dân tộc thiểu số; nhu cầu và hiện trạng phổ biến pháp luật về Bảo vệ môi trường.
+ Phạm vi không gian: 5 xã miền núi huyện Thanh Chương: Hạnh Lâm, Ngọc Lâm, Thanh Đức, Thanh Sơn, Thanh Thuỷ.
+ Thời gian: Tháng 11-12/2021
- Câu hỏi nghiên cứu:
+ Nhận thức của người dân về chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường như thế nào?
+ Cách thức, phương pháp truyền thông, phổ biến pháp luật hiệu quả đối với ngời dân tại địa bàn thực hiện dự án là gì?
+ Hiện trạng ô nhiễm môi trường nước tại 5 xã miền núi huyện Thanh Chương ra sao?
+ Rào cản tiếp cận thông tin của người dân là gì?
+ Những yếu tố nào tác động đến ô nhiễm môi trường nước tại 5 xã miền núi huyện Thanh Chương?
+ Các giải pháp nào về cơ chế chính sách, quản lý, bảo vệ môi trường nói chung và môi trường nước nói riêng?
- Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp phỏng vấn
- Phương pháp thu thập và phân tích số liệu
- Phương pháp phân tích tổng hợp
- Sản phẩm dự kiến
- Một bộ công cụ khảo sát gồm bảng phỏng vấn, phiếu khảo sát.
- Một bảng phân tích số liệu, thông tin thu thập được.
- Báo cáo khảo sát.
- Yêu cầu về tư vấn:
+ Trình độ chuyên môn: Đại học chuyên ngành luật, công tác xã hội, xã hội học;
+ Kiến thức chung về các vấn đề kinh tế – xã hội của nông thôn, miền núi (đặc biệt là vùng dân tộc thiểu số);
+ Có khả năng làm việc độc lập cũng như theo nhóm;
+ Kỹ năng lập kế hoạch;
+ Kỹ năng báo cáo miệng và viết báo cáo;
+ Biết và nắm được các phương pháp điều tra xã hội học, xử lý và phân tích số liệu.
- Thời gian dự kiến: 21/11/2021 đến 11/12/2021
- Phí chuyên gia: Phí chuyên gia được trả theo mức của nhà tài trợ
- Kế hoạch triển khai dự kiến
Hoạt động
Thời gian
Xây dựng TOR- đăng tuyển chuyên gia
8/11/2021
Thông báo ứng viên được lựa chọn
25/11/2021
Xây dựng bộ công cụ khảo sát (phương án khảo sát; phiếu điều tra, khảo sát; câu hỏi phỏng vấn)
26/11/2021 đến 30/11/2021
Thực hiện khảo sát tại thực địa
Từ 1/12/2021 đến 5/12/2021
Xử lý số liệu, thông tin thu thập được
6/12/2021 đến 11/12/2021
Viết báo kết quả nghiên cứu
11/12/2021 đến 15/12/2021
- Quản lý rủi ro
Rủi ro
Mức độ
Hướng xử lý
Dịch covid -19
Cao
Trao đổi với lãnh đạo địa phương để cho phép cán bộ khảo sát được xuống địa bàn nhưng không tập trung đông người.
Lũ lụt miền Trung
Cao
Tranh thủ làm sớm hoặc đợi tình hình mưa lũ ổn định mới làm
- Hồ sơ ứng tuyển